Зборник на Миладиновци/ Стојан болен

Стојан болен

од Браќа Миладиновци

на современ македонски правопис

Разбољал с' е млад Стојан,
Та лежи девет години
Не умираа, нито стаја
Majќa Стојану думаше:
„Синко Стоене, Стоене!
Като ми лежиш, умираш,
Не умираш, нито стајаш
Мама тја не е питала,
Да ми не б'деш греховен?”
Стојан си мајци думаше:
„Греховен, мале, та много;
Знаеш ли, мале, повниш ли,
Кога бе размир година,
Кога Татаре врвеха,
Сичкота село побјагна,
И тебе, мале, думаха
Та и ти, мале, да бјагаш?
А ти на жени думаше:
„Бјагајте, жени, бјагајте,
Ала аз нема да бјагам,
Че имам много синове,
Зе штат и остана штат;
И имам много имане,
С имане ги шта откупа.”
Кога Татаре додоха,
У нас на конак падн'ха,
Та зеха мене сиромах,
Та ма на koњa качиха,
Азе от коња отлитах,
На китка стрели налитах,
И на два ножа санджара.
Мајка ми в'н не излезе,
Руса си коса скубеше,
По друмове ја хврљаше,
Еничере ја береха,
Т'нки камжици плетеха,
Добри си коне шибаха;
Дето конете шибнеха,
То черни крви капеха,
Дето крви капнеха,
Червена ружа ц'втеше.
Јеничаре ја береха,
Та ја по чолми втикаха.
Та вов Татарл'к отидох.
Седехме до три години,
Кога с' назад врнахме,
През наше село минахме,
Нашето село пусто село,
В срјад село нови гробишта,
Живи с' људе копале,
Като Татаре виделе.
Ние ги на дјал удрихме;
Тога всјакому паднало,
Кому гроб, мале, кому два,
Мене с', мале паднаха,
Три нови пусти гробишта.
Раскопах, мале, един гроб,
Извадих лепа јунака;
Што бе лепа променена,
Самур му калпак на глава.
И на калпака перница,
На перница писано,
Три годин млад годено,
А три дни младо женено,
Та па с' живо копало,
Като Татаре видјало.
Тој ми с', мале, помоли:
„Татаране ле, брајно ле!
Не деј ме- брајно, погубва,
Че с'м три годин годено,
И три дни младо женено!”
Азе го, мале, не слушах,
Ами го мале погубих.
Раскопах, мале, втори гроб,
Ископах, мале, невјаста,
Оште и венци на глава,
Алени магдан на очи,
И на магдана перница,
Три годин младо годена,
А три дни младо женено,
Та па с' живо копало,
Като Татаре видјало.
Та ми с', мале, помоли:
Татаране ле, брајно ле!
Боле си мене погуби,
Не обирај ми среброто,
Среброто и нанизното,
Че е от село собирано!”
Азе е, мале, не слушах,
Ами и неа погубих.
Раскопах, мале, трети гроб,
Ископах лепа девојќа,
Што бе лепо променена,
На главата и перница,
На перницата и писано,
Три годин млада годена,
Годена, а неженена.
Та ми с', мале помоли:
„Татаране ле, брајно ле!
Не деј ме, брајно, погубва,
Че с'м една на мајќа си!”
Азе е мале не слушах,
Али и неа погубих.”
Мајќа Стојану думаше:
„Лежал си девет години,
И оште девет да лежиш,
Душа да ти не излезе,
Кост по кост да с' разнесеш,
Костите да ти с'бера,
В гробишта да ги занеса!
Штото е било млад јунак,
То ти е мило братенце;
Што ти е било невјаста,
То ти е мила снащица;
Што ти е било момата,
Та ти е мила сестрица.”
Де седја господ, та слуша.
Та лежа оште девет годин,
Та му душа не излезе.
Костите му с' снизаха,
Та ги мајка му с'брала,
Та ги в гробишта занесе.