Зборник на Миладиновци/ Јана и Стојан
Краљовица и Турчин војвода | Јана и Стојан од Браќа Миладиновци |
172 песна |
на современ македонски правопис |
„Јано, бела Јано, без рода невесто!
Како се сакахме, така се зедохме;
Hиe си бехме мошне сиромаси,
К'шта си немахме, к'шта си купихме,
Лозје си немахме, лозје си купихме,
Имање немахме, имање добихме;
Што сакахме, Јано, господ ни дарува,
Ha наc господ чедо Јано, не ни даде.
Дали је от бога, дали је от људе;
Ако је от бога, сполаи му нему,
Ако је от светот, от бога да најдат.”
Toгaj нему веле Јана, бела Јана:
,,М'лчи Стојан, м'лчи, немуј љуто колни,
Немуј љуто колни, немуј се грешувај !
Нито је от бога, нито је от светот,
Току је, Стојане, от мојата м'ајка,
Јазе како си бех мала малечкаа,
Мајка си имаше дете м'шко д'ете,
Дете м'шко дете мошне си плачеше,
He јa оставаше мајка да заспие,
Ha мена ми раче: ,,eлa Јано, штерко,
Дете да пољуљаш, мajкa да поспие!”
A јазе и рекох на мојата мајка:
„Как си го родила, така си гo љуљај.”
Toraj на мајка ми си је жаљ паднало,
Тогај мајка мене љуто ме прок'лна:
„Јано, милна штерко, чедо да не чедиш
Чедо да не чедиш, в р'це да не видиш,
Дур' не чуеш, Јано, риба да запее
Риба да запее во црното мope,
Камен да засвири от вишни планини,
Ka чуеш, Јано, тогај чедо да чедиш.”
Тогај та му веле на млaди Стојана:
„Армасај се, Стојан, дур си, Стојан, младо,
Дур' ми те сакает тие малки моми;
Ела ти се мољам да не ме исп'диш,
Измет ке ти чина, лебо да ти јадам.”
Нељ си ce армаса Стојан, млaди Стојан
Ta малка девојка. Енка Призренчанка,
И си се армаса и армас чиниа,
Свадба се зафати, сватови cе собраха
Сватови се собраха за невеста ходат.
B к'шти вонка Јана измет та си чине,
Бели прсти крше, дробни с`лѕи роне:
„Боже, мили боже, колај да ми најдиш,
Душа да ми земеш, тува дан' ме најде,
Тува дан' ме најде младата невеста!”
Ta cи ce промена Стојан, млади Стојан,
И ке си кинисат за млада невеста,
Тога си извика неговиот си брат:
„Брату, мили брату, колај да и најдиш,
Ha убава Јана, ти да ја удавиш,
Кога ке си дојдам с младата невеста,
Тук ак' ја најдам, глава ке ти земам.”
Чудо ми се чуди Јанино деверче,
Как да си кајдиса убавата Јана;
Тогај веле Јане, веле и говоре:
„Ајде снахо, ајде мие да појдиме.
Кај црното море метли да бериме;
Кога ќа си дојде младата невеста,
Метли си немаме с' ошчо да ни смете.”
Јана го послушала, да два си појдока,
Да два cи појдоха кај црното море.
Jaнe и` се припи вода, студна вода,
Ta cи појде Јана кpaj црното море.
Повеља си господ риба cи запее
Риба си запее, камен си засвире.
Ка ги дочу Јана, срце ја разболе,
Тогај Јана веле на нејно деверче:
„Ајде, братче, дома ти да ме однесаш,
Ha к'ро мене душа да не излезе.”
И ja дигна Јана до дома ja нocи:
Едно в к'шти влезе дете си доби.
Дете ми ce доби, дете, м'шко дете,
Дете, м'шко дете, бележито дете,
Ha гр'дите му је јасна месечина;
A нa главата мy летно jaснo с'нце.
Toгaj веле Јана на нејното братче:
„Одај, братче, одај, нa п'т да го стретиш,
Хабер да мy кажеш, мужде да ти даде,
Оти мy се доби дете, м'шко дете.”
Пa ми се изпушти Јанино деверче,
Ta cи стрете на стрет п'тот брат си Стојан;
Ha брата мy веле веле и говоре:
„Бакшиш, брату, дај ми дете ти се доби,
Дете бележито, летно с'нце в глава,
A во градите мy jacнa месечина.”
И нa млад Стојана не се фати вера;
Toгaj cи позапре китени сватове,
Ta им веле Стојан, веле и говоре:
„Постоите малце да дома да одам
До дома да одам дали је истина.”
Ha ce спушти Стојан, до дома си оди,
Влезе в одајата, шарен јорган дигна;
Летно с'нце грее, срце се разшени.
Пa ce назад Стојан скоро се поврна,
Пa cи појде Стојан кај сватовето;
Тогај веле Стојан на млада невеста:
„От сега на татки сестра да ми бидиш,
Сестра ти да си ми, назад се поврни!”
Тогај веле нему младата невеста:
„Стојан, млади Стојан, глава ми пресечи
Глава ми пресечи, назад не се в'ринам!”
Уме, чуде Стојан, нема што да чине;
Cи соблече Стојан негоо чисто руо,
Ta облече Стојан негоо мило братче,
Пa гo чини Стојан млада зеташина.
Toгaj веле Стојан, веле ем говоре:
„Алал да је, брату, от мене на тебе!”
A нa невестата срце се разшени.
Пa cи дојдоха сити дури дома;
H' една ст'рна тога венчање си венчат,
Ha другата стр'на крштење си крштат.