Едгар Алан По/ Гарванот

Од Wikisource
(Пренасочено од Гарванот)
Прејди на прегледникот Прејди на пребарувањето

„Гарванот“

од Едгар Алан По

Еднаш среде полноќ една, покрај стари книги седнат,

дури водев в соба бледна со тајната ука спор,

дури дремлив тонев в скука, зачув некој тропнеж тука,

зачув некој како чука на портата однадвор.

„Некој гостин” – реков, - чука однадвор!”

Тоа сал и ниту збор.



Ах, си спомнам, многу јасно: в декемвриска вечер касна,

жарта в пепелта што згасна го засени мојот взор.

Жедно утрото го пекав; од книгите штуро чекав

спас од болот што ме штрека, бол по еден редок збор,

збор Ленора, свидна мома, тој ангелски убав створ,

Таа вечна неизгор.



А завесата од свила, в пурпур сета што се слила,

грозен шун во себе скрила. На ужас се чиниш створ!

Па срцето дури бие, јас го молам да се свие:

„Некој гост е пти се крие пред портата однадвор –

доцен гост е што се крие пред портата однадвор” –

Тоа сал и ниту збор!



Веднаш срдито се вденав, мигум својот глас го кренав:

„Човек ли сте или жена, простете е мојот збор;

врз клепкиве дремка стежна, а пак вие в ноќва мрежна

тропнавте со усет нежна на вратата однадвор” –

тоа реков, порти ширум отворив и пратив взор –

Надвор мрак и ниту збор!



Длабоко во мракот страшен долго стоев втренчен, вџашен,

сонувајќи сон незнаен ни на еден смртен створ;

Спокој секаде се свлече, мирнотија в ноќта тече,

збор единствен што се рече беше тажен, шепнат збор,

збор, Ленора, што низ ехо се врати одговор.

Тоа сал и ниту збор.



В собата штом дојдов назад, сетив: морници ме лазат,

зачув некој како чука пак со удар тап и спор.

Па си реков: „дај, ќе идам до прозорецот, да видам,

треба сигурен да бидам таен ли е некој створ!-

Да се смирам сал за малку од тропнежот однадвор”-

Вон сал ветер развигор.



Панѕурите штом ги турнав, прекумене нешто јурна,

низ прозорецот се втурна Гарван горд до темен взор.

Ни да климне глава само, ни да запре в таа штама,

но со лик на лорд ил’ дама к’о што дојде однадвор,

врз бистата на Палада, над вратата, овој створ

претна, седна и ни збор!



И со таа птица света, што пред малку тука сета

одважна и строга сета, почнав чуден разговор:

„Бувка немаш да се реси, сепак плашлива ти не си,

грозно, страшно сениште си, Брегот ноќен ти е двор –

речи, какво име носиш в Плутоновиот ти хор?”

Тој сал гракна: „Nevermore!”



Станав плен на почудица, кога таа грда птица

ја чув како зборна в мракот сосем јасен одговор!

Никој смртен жив створ вака, среде глува ноќна мрака,

не чул птица да му грака и да му праќа огнен взор –

птица или друга лишка да му праќа огнен взор

со збор еден: „Nevermore!”



Гарванот, штом седна таму, еден збор тој гракна само

в душа божем тој збор може сам да начне разговор.

Друго појќе нид а каже, ни да пафне пердув влажен,

дур не сронив мрмор тажен: „Осамен сум долго створ.

И ти како мојта Надеж исчезнат ќе бидеш створ!”

Тој сал гракна: „Nevermore!”



Изненаден, мигнум трепнав, од одветот негов сепнат,

„Сомневање нема”, шепнав, „Се` е тоа празен збор”.

Од несреќен стопан сметен, кого пропаст го сплете

и го следи уште, ете, до песните преумор,

тажачките песни, припев на Надежта непрегор

од вечното: „Nevermore!”



Но Гарванот грак што срони, макар тажен, в смев ме гони,

па на столот седнав сонлив со втренчен во него взор;

Врз кадифе глава веднам, но ми тежи мисла една,

мисла тажна, мисла бледна: кој е овој зловест створ?

Овој кобен страшен хишник каков ли е судботвор

со своето: „Nevermore!”



В плен на такви мисли седев, птицата со глед ја следев,

без да речам ниту еден, дури ниту еден збор;

В плен на такви мисли вивнат, понабргу потем стивнав

и врз кадифе да здивнам, се отпуштив нем и спор,

врз кадифето кај Она нема веќе к’о жив створ

Пак да седне, „Nevermore!”



Одненадеж, ми се чини, мирис воздухот да прими

божем крилни серафими кадат тамјан беспрекор;

„Страдалнику”, реков тогај, „Ова дар ти е од бога;

по ангели тој ти прати мир и непент којто мати.

Испи го и тогај мора да ja заборавиш Ленора!”

грак се слушна: „Nevermore!”



„Пророку!”, му реков право, „птица ли си или ѓавол!

Сеедно е кој те пратил! Сотона ли, друг ли створ!

Полн со очај, смел ил’ злобен, дојден ваму в крајов кобен,

в дом кај што цари ужас гробен, дај ми искрен одговор:

речи, дали Гилеада има цер за тој што страда?”

Тој сал гракна: „Nevermore!”



„Пророку!”, му реков право, „птица ли си или ѓавол!

Те колнам во тој што в светот владее над секој створ„

Речи и` на мој’ва душа, која јадови ја гушат,

дали повторно ќе ја гушка Ленора со љубен вор?

Дали пак во далек Еден ќе прегрне свиден створ?”

Тој сал гракна: „Nevermore!”



Нека биде тој збор сега збор разделбен, а не шега,

птицо или враже, бегај в Плутоновиот ти двор!

Не оставај пердув траги, спомени од твојте лаги,

остави ме в мисли драги, престани со твојот збор!

Од срцево извади го клунот свој, тој клун на нор!

Грак се слушна: „Nevermore!”



А Гарванот ни да претне, ниту пак замиг да летне

oд бистата на Палада, туку како кобник створ

над вратата бдее, молчи, со поспани демон-очи,

И врз подот сенка дрочи, без да гракне ниту збор;

и врз таа сенка – темна, душава, знам, веќе нема,

да се крене. „Nevermore!”


Поврзано[уреди]


Сите дела од овој автор се во јавна сопственост во целиот свет бидејќи авторот е починат пред повеќе од 70 години.